Η αποτυχία των ευρωπαϊκών ελίτ

Δημοσιευμένο άρθρο του Κώστα Χρυσόγονου στο ΕΘΝΟΣ «E» 16/3

Η συζήτηση την προηγούμενη εβδομάδα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την οικονομική ανάπτυξη στην Ενωση το 2015 και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των κρατών-μελών της («ευρωπαϊκό εξάμηνο») επιβεβαίωσε την αποτυχία των ευρωπαϊκών «ελίτ» στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Η αποτυχία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η πραγματική πρόθεσή τους εξαρχής δεν ήταν η αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά η χρησιμοποίησή της ως μέσου για να επιτευχθούν άλλοι σκοποί.

Είναι πια φανερό ότι οι υφιστάμενοι ευρωπαϊκοί κανόνες οικονομικής και ειδικότερα δημοσιονομικής διαχείρισης δεν είναι ρεαλιστικοί. Η απαίτηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ για δημόσιο χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ και έλλειμμα όχι μεγαλύτερο του 3% είχε καταστρατηγηθεί εξαρχής και εξακολουθεί να παραβιάζεται από τα πλείστα κράτη-μέλη, ενώ και οι νέοι κανόνες του Δημοσιονομικού Συμφώνου το 2012 γίνονται σεβαστοί μόνο από πέντε (!) από αυτά. Στον βωμό, εξάλλου, της δημοσιονομικής σταθερότητας θυσιάζονται τόσο η δημοκρατική νομιμοποίηση (αφού οι δυνατότητες καθορισμού πολιτικών από το ευρωπαϊκό και τα εθνικά κοινοβούλια περιορίζονται ασφυκτικά) όσο και τα θεμελιώδη, ιδίως τα κοινωνικά, δικαιώματα με τις διαρκείς περικοπές κοινωνικών δαπανών.

Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι η υπερχρέωση των κρατών δεν μπορεί να καταπολεμηθεί με τη λιτότητα και την απομύζηση πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων από μία οικονομία σε στασιμότητα ή ύφεση, αλλά με την ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα το μοναδικό αποτέλεσμα, αλλά και ο στόχος, της επιβολής των αιματηρών πολιτικών λιτότητας είναι μία γιγαντιαίων διαστάσεων αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου από τους μη έχοντες (!) προς τους έχοντες, δηλαδή η επίταση των ανισοτήτων τόσο μεταξύ των ευρωπαϊκών κοινωνιών όσο και στο εσωτερικό καθεμίας από αυτές.

Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι τις τελευταίες δεκαετίες η επίταση αυτή επαληθεύεται στατιστικά στο σύνολο της «γηραιάς ηπείρου» (βλ.: ενδεικτικά Thomas Piketty «Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα», ελλ. μετάφρ., Αθήνα, 2014). Οι σημερινές οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές οδηγούν αργά, αλλά σταθερά στον εκτροχιασμό της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτό που εξαρχής ήταν ένας γάμος από συμφέρον μάλλον παρά από έρωτα, κινδυνεύει να μετατραπεί σε κάτι το οποίο μοιάζει με γάμο από... φόβο (!) και τούτο δεν είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο.