Η ευρωπαϊκή ενοποίηση

ΕΘΝΟΣ
«E» 8/12

Η υπόθεση των λεγόμενων Luxleaks φαίνεται να φεύγει από το προσκήνιο της ευρωπαϊκής δημοσιότητας, μετά την απόρριψη από το Ευρωκοινοβούλιο της πρότασης δυσπιστίας των ακροδεξιών/ευρωφοβικών κομμάτων κατά της Επιτροπής και προσωπικά του προέδρου της, Jean-Claude Juncker.

Δεν έχουν προκύψει άλλωστε στοιχεία για επιλήψιμη συμπεριφορά του τελευταίου σε προσωπικό επίπεδο, όπως π.χ. δωροληψία, και συνεπώς η σκανδαλοθηρική πλευρά του ζητήματος, στην οποία επένδυσαν αγγλοαμερικανικά κυρίως μέσα ενημέρωσης, για τους δικούς τους προφανώς λόγους, μάλλον εξαντλείται. Ωστόσο, η φοροασυλία του μεγάλου κεφαλαίου, που έγινε πιο φανερή με αφορμή τις σχετικές «επιδόσεις» του Λουξεμβούργου, είναι ίσως το πιο μεγάλο και διαρκές πρόβλημα στη διαδικασία της κλονιζόμενης ευρωπαϊκής ενοποίησης. Τα κράτη-μέλη της Ενωσης έχουν αποδυθεί σε έναν άτυπο «διαγωνισμό» μεταξύ τους για το ποιο θα παράσχει μεγαλύτερες συγκριτικά φοροελαφρύνσεις, ώστε να προσελκύσει περισσότερα κεφάλαια με όλα τα πλεονεκτήματα που μπορεί να συνεπάγεται ή υποτίθεται ότι συνεπάγεται αυτό.

Το μακροπρόθεσμο συνολικό αποτέλεσμα θα είναι βέβαια η συρρίκνωση των δημόσιων εσόδων πανευρωπαϊκά, η οποία δεν μπορεί να εξισορροπηθεί παρά με τη φοροεπιδρομή κατά της εργασίας ή με τη μείωση των δημόσιων δαπανών, κυρίως μέσω της συρρίκνωσης των κάθε είδους κοινωνικών παροχών ή τέλος με την υπερχρέωση που οδηγεί με τη σειρά της σε ακόμη μεγαλύτερη εξάρτηση από τις κεφαλαιαγορές. Ολα αυτά έχουν την απώτερη αιτία τους στην ελεύθερη διασυνοριακή κίνηση των κεφαλαίων, η οποία ήταν εξαρχής μια από τις θεμελιώδεις αρχές του Δικαίου της Ενωσης και έχει ενισχυθεί ακόμη περισσότερο μετά τη δημιουργία του κοινού νομίσματος (ευρώ) και την εξάλειψη του συναλλαγματικού κινδύνου. Το αντιστάθμισμα θα έπρεπε να είναι μια ενιαία φορολογική πολιτική των κρατών-μελών, αλλά τίποτα τέτοιο δεν προβλέφθηκε.

Βραχυπρόθεσμα η σημερινή τάξη πραγμάτων φαίνεται να εξυπηρετεί τις επιδιώξεις των ευρωπαϊκών ελίτ, οι οποίες σχεδίασαν και προώθησαν την ενοποιητική διαδικασία. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα όμως το πολιτικό κόστος θα αποδειχθεί απαγορευτικό, αφού οι ψηφοφόροι είναι απίθανο να συνεχίσουν να ανέχονται επ' άπειρον την ολοένα και μεγαλύτερη εξαθλίωσή τους στο όνομα της δημοσιονομικής «ισορροπίας». Η ευρωπαϊκή ενοποίηση πρέπει να ανασχεδιαστεί και να αναπροσανατολιστεί σε μια πιο ισορροπημένη βάση, διαφορετικά η κατάρρευσή της είναι θέμα χρόνου.