Η συμπεριφορά του καθεστώτος Πούτιν δεν έχει καμία δικαιολογία

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σηματοδοτεί την έναρξη της μεγαλύτερης διακρατικής σύρραξης στην Ευρώπη μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Μια χώρα με έκταση μεγαλύτερη από τη Γαλλία και πληθυσμό άνω των 40 εκατομμυρίων κατοίκων υφίσταται επίθεση μεγάλης κλίμακας από μια πυρηνική υπερδύναμη, με ανυπολόγιστες περαιτέρω συνέπειες για την παγκόσμια ειρήνη. Οκτώ και πλέον δεκαετίες μετά το 1939, βλέπουμε να επαναλαμβάνεται το ίδιο εφιαλτικό σενάριο: Ένας παρανοϊκός δικτάτορας επιχειρεί με τη βία να επιβάλλει τη θέλησή του σε άλλα έθνη, αδιαφορώντας για το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος.

Η αρχή του κακού είχε γίνει βέβαια το 2014, με την αρπαγή της Κριμαίας και την υποκίνηση της απόσχισης των επαρχιών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ από την Ουκρανία. Τότε όμως υπήρχαν κάποια εθνοτικά ερείσματα, αφού η πλειοψηφία του πληθυσμού στις περιοχές αυτές αποτελείται από Ρωσόφωνους, οι οποίοι ήθελαν να διατηρήσουν τους δεσμούς τους με τη Μόσχα, μετά την πολιτική αλλαγή που είχε προηγηθεί στην ουκρανική κυβέρνηση. Τώρα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά, αφού ο προφανής στόχος του Ρώσου δικτάτορα είναι να μετατρέψει ολόκληρη την Ουκρανία σε προτεκτοράτο σε πλήρη αντίθεση με την εκφρασμένη θέληση των πολιτών της και με μοναδικό του στήριγμα τη δύναμη των όπλων του.

Η συμπεριφορά του καθεστώτος Πούτιν δεν έχει καμία δικαιολογία, είτε από νομική είτε από πραγματική άποψη. Πρόκειται για έναν απροσχημάτιστο ιμπεριαλισμό, ο οποίος, αν γίνει ανεκτός από τη διεθνή κοινότητα, θα επαναφέρει σε πλήρη ισχύ τον νόμο της ζούγκλας στις διεθνείς σχέσεις. Κάθε χώρα θα είναι εκτεθειμένη στις επεκτατικές βλέψεις του τυχόν μεγαλύτερου γείτονά της ή πάντως στις απαιτήσεις του για υποταγή σε πολιτικό, οικονομικό κλπ. επίπεδο. Τούτο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για την Ελλάδα, που συνορεύει με μια Τουρκία με επταπλάσιο πληθυσμό και πενταπλάσια οικονομία (άρα και δυνατότητα χρηματοδότησης εξοπλισμών) από εμάς.

Επιβάλλεται συνεπώς να υπάρξει ισχυρή αντίδραση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών και, ει δυνατόν, του ΟΗΕ, με τη μορφή κυρίως της επιβολής κυρώσεων σχεδιασμένων έτσι ώστε να απομονωθεί η Ρωσία και να προκληθεί δυσβάσταχτο κόστος στην οικονομία της. Κόστος θα υπάρξει αναμφίβολα και για τις χώρες που θα επιβάλλουν τις κυρώσεις αυτές, αφού η παύση των εισαγωγών καυσίμων και άλλων πρώτων υλών από τη Ρωσία μπορεί να οδηγήσει υψηλότερα τις τιμές τους και να πυροδοτήσει χειρότερη έκρηξη πληθωρισμού γενικά. Ωστόσο το κακό αυτό θα είναι μικρό σε σχέση με όσα, αδιανόητα ως σήμερα, ενδέχεται να επακολουθήσουν αν η εγκληματική ρωσική  ολιγαρχία αφεθεί να υλοποιήσει τα εφιαλτικά σχέδιά της και δώσει έτσι το παράδειγμα και σε άλλους, π.χ. στον Τούρκο επίδοξο νεοσουλτάνο.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με μακρόχρονους δεσμούς με τη Ρωσία. Εδώ όμως το ζήτημα δεν είναι πια το παρελθόν, αλλά το μέλλον. Αν ο βιασμός της Ουκρανίας μείνει ατιμώρητος σήμερα, τότε αύριο ο κάθε επίδοξος βιαστής θα αποθρασυνθεί και θα επαναλάβει τα ίδια και χειρότερα στη δική του γειτονιά.

Κώστας Χρυσόγονος, καθηγητής Νομικής στο ΑΠΘ 

Άρθρο μου δημοσιευμένο στις 25.02.2022 στην ιστοσελίδα topontiki.gr