Δημοσιευμένο άρθρο του Κώστα Χρυσόγονου στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» 07/04
Η Οδηγία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά, που ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2019 από το Ευρωκοινοβούλιο, αποτελεί την κατάληξη μιας επίπονης διετούς διαδικασίας διαβούλευσης και διαπραγμάτευσης με το Συμβούλιο, την Επιτροπή και ευρύτατο φάσμα κοινωνικών φορέων.
Η Οδηγία επιχειρεί να συνδυάσει την εναρμόνιση των σχετικών ρυθμίσεων, οι οποίες ισχύουν σήμερα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., την προστασία των δικαιωμάτων των πνευματικών δημιουργών και τη διασφάλιση της ελευθερίας πρόσβασης στο Διαδίκτυο και πληροφόρησης μέσω αυτού. Κομβικής σημασίας είναι ιδίως οι ρυθμίσεις του άρθρου 15, το οποίο υποχρεώνει ιστοσελίδες και πλατφόρμες διαμοιρασμού ειδήσεων να αποζημιώνουν τους εκδότες για τη χρήση αποσπασμάτων από άρθρα που έχουν δημοσιεύσει. Εξίσου σημαντικό είναι το άρθρο 17, που ορίζει ότι οι πάροχοι πλατφορμών διαμοιρασμού περιεχομένου (π.χ. Facebook, YouΤube κ.ά.) θα πρέπει να συνεργάζονται με τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων με καλή πίστη, ώστε να διασφαλίζουν ότι δεν θα είναι διαθέσιμα μη εγκεκριμένα προστατευμένα έργα, μέσω υπηρεσιών τους.
Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, οι εν λόγω πλατφόρμες θα πρέπει να αναπτύξουν και να χρησιμοποιούν συστηματικά τεχνολογία ειδικών φίλτρων, ικανών να εντοπίζουν περιεχόμενο που τυχόν παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα δημιουργών. Από την υποχρέωση εξαιρούνται ιστότοποι που λειτουργούν για λιγότερο από τρία χρόνια, έχουν ετήσιο τζίρο κάτω των 10.000.000 ευρώ και λιγότερους από πέντε εκατομμύρια μοναδικούς μηνιαίους επισκέπτες. Εκτιμώ ότι η Οδηγία αυτή, στην τελική της μορφή, αποτυπώνει μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών της ελευθερίας της πληροφόρησης μέσω του Διαδικτύου, γι’ αυτό και την υπερψήφισα. Η ασύδοτη αντιγραφή και αναπαραγωγή περιεχομένων, χωρίς να διασφαλίζεται αμοιβή για τους δημιουργούς, μειώνει δραστικά τα υλικά κίνητρα παραγωγής έργου από τους τελευταίους και έτσι απειλεί με μακροπρόθεσμη υποβάθμιση τη συγγραφική και καλλιτεχνική παραγωγή και με εξαφάνιση την έντυπη ενημέρωση.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια ο ενωσιακός νομοθέτης (Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο) μπορεί να επανέλθει στο μέλλον στο ζήτημα και να διορθώσει τις τυχόν αδυναμίες ή ανεπιθύμητες παρενέργειες που θα μπορούσαν να εμφανιστούν στην πράξη.
Η Οδηγία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά, που ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2019 από το Ευρωκοινοβούλιο, αποτελεί την κατάληξη μιας επίπονης διετούς διαδικασίας διαβούλευσης και διαπραγμάτευσης με το Συμβούλιο, την Επιτροπή και ευρύτατο φάσμα κοινωνικών φορέων.
Η Οδηγία επιχειρεί να συνδυάσει την εναρμόνιση των σχετικών ρυθμίσεων, οι οποίες ισχύουν σήμερα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., την προστασία των δικαιωμάτων των πνευματικών δημιουργών και τη διασφάλιση της ελευθερίας πρόσβασης στο Διαδίκτυο και πληροφόρησης μέσω αυτού. Κομβικής σημασίας είναι ιδίως οι ρυθμίσεις του άρθρου 15, το οποίο υποχρεώνει ιστοσελίδες και πλατφόρμες διαμοιρασμού ειδήσεων να αποζημιώνουν τους εκδότες για τη χρήση αποσπασμάτων από άρθρα που έχουν δημοσιεύσει. Εξίσου σημαντικό είναι το άρθρο 17, που ορίζει ότι οι πάροχοι πλατφορμών διαμοιρασμού περιεχομένου (π.χ. Facebook, YouΤube κ.ά.) θα πρέπει να συνεργάζονται με τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων με καλή πίστη, ώστε να διασφαλίζουν ότι δεν θα είναι διαθέσιμα μη εγκεκριμένα προστατευμένα έργα, μέσω υπηρεσιών τους.
Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, οι εν λόγω πλατφόρμες θα πρέπει να αναπτύξουν και να χρησιμοποιούν συστηματικά τεχνολογία ειδικών φίλτρων, ικανών να εντοπίζουν περιεχόμενο που τυχόν παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα δημιουργών. Από την υποχρέωση εξαιρούνται ιστότοποι που λειτουργούν για λιγότερο από τρία χρόνια, έχουν ετήσιο τζίρο κάτω των 10.000.000 ευρώ και λιγότερους από πέντε εκατομμύρια μοναδικούς μηνιαίους επισκέπτες. Εκτιμώ ότι η Οδηγία αυτή, στην τελική της μορφή, αποτυπώνει μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών της ελευθερίας της πληροφόρησης μέσω του Διαδικτύου, γι’ αυτό και την υπερψήφισα. Η ασύδοτη αντιγραφή και αναπαραγωγή περιεχομένων, χωρίς να διασφαλίζεται αμοιβή για τους δημιουργούς, μειώνει δραστικά τα υλικά κίνητρα παραγωγής έργου από τους τελευταίους και έτσι απειλεί με μακροπρόθεσμη υποβάθμιση τη συγγραφική και καλλιτεχνική παραγωγή και με εξαφάνιση την έντυπη ενημέρωση.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια ο ενωσιακός νομοθέτης (Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο) μπορεί να επανέλθει στο μέλλον στο ζήτημα και να διορθώσει τις τυχόν αδυναμίες ή ανεπιθύμητες παρενέργειες που θα μπορούσαν να εμφανιστούν στην πράξη.
